ราชพฤกษ์ - ชัยพฤกษ์ - กัลปพฤกษ์

 

เนื่องจากความสงสัย ในดอกไม้สามดอกนี้ ราชพฤกษ์-ชัยพฤกษ์-กัลปพฤกษ์ ว่ามันต่างกันยังไง หลังจากที่เรียกผิดเรียกถูกมานาน เลยไปหาข้อมูลดูว่าที่จริงแล้วเค้าเรียกกันว่ายังไงกันนะ หลังจากที่ลองทำความเข้าใจดู ก็เลยรู้ว่ามันเป็นพืชตระกูลเดียวกัน ทำให้ทั้งสามชนิดมีลักษณะที่ใกล้เคียงกัน จนอาจเกิดความเข้าใจผิดในการเรียกชื่อได้ ...

สีของดอกของทั้งสามชนิดต่างกัน ดอกราชพฤกษ์หรือดอกคูณ (ดอกไม้ประจำชาติไทย) จะมีสีเหลือง ดอกชัยพฤกษ์ จะมีสีชมพูเข้ม กว่า ดอกกัลปพฤกษ์ ที่มีสีชมพูอ่อนแซมขาว นี่คงเป็นกฎเกณฑ์ที่ลองตั้งไว้ในใจ เผื่อวันไหนไปเจอจะได้เดาถูกว่ามันคือต้นอะไร เหอะๆ แต่ที่จริงแล้วพืชตระกูลนี้ยังมีอีกหลายต้น สีอีกหลายสี ทำให้เรางงเพิ่มมากขึ้นไปอีก เหอะๆ ถ้าเจอแบบนั้นสงสัยต้องขอสายตรงนักพฤกษศาสตร์มาเป็นตัวช่วยเป็นแน่แท้ ทีเดียวเชียว ๕๕๕

 

 

 

ราชพฤกษ์ หรือ คูน (อังกฤษ: Cassia fistula) เป็นไม้ดอกในตระกูล Fabaceae เป็นพืชพื้นเมืองของเอเชียใต้ ตั้งแต่ทางตอนใต้ของปากีสถาน ไปจนถึงอินเดีย พม่า และศรีลังกา นิยมปลูกเป็นไม้ประดับในพื้นที่เขตร้อนและกึ่งเขตร้อน เจริญเติบโตได้ดีที่สุดในที่โล่งแจ้ง สามารถปลูกได้ทั้งดินร่วนซุย ดินร่วนปนทราย ดินร่วนเหนียว ทนต่อความแห้งแล้งและดินเค็มได้ดี แต่ไม่ทนในอากาศหนาวจัด ซึ่งอาจติดเชื้อราหรือโรคใบจุดได้

ราชพฤกษ์ เป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดกลาง ลำต้นมีความสูงประมาณ 12-15 เมตร ผิวเปลือกสีขาวปนเทา ผิวเรียบมีรอยเส้นรอบต้นและรอยปมอยู่บริเวณที่เกิดของกิ่ง อยู่เป็นบางจุดของลำต้น ใบเป็นใบประกอบมีใบย่อยเป็นคู่ออกจากก้านสบ ใบย่อยมีประมาณ 4-8คู่ ใบรี รูปไข่ โคนใบมน ปลายใบแหลม ขอบใบเรียบ มีสีเขียว ขนาดใบกว้างประมาณ 2-3 เซนติเมตรยาวประมาณ 3-4 เซนติเมตรดอกออกเป็นช่อตามก้านใบ ช่อยห้อยลงล่างเวลาออกดอกใบจะร่วง ดอกมีสีเหลืองภายในดอกจะมองเห็นเป็นเส้นประมาณ 8-10 อัน คือ เกสรตัวผู้ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางของดอกประมาณ 4 เซนติเมตร ผลมีลักษณะเป็นฝักยาวกลม ทรงกระบอก ปลายแหลมสั้น มีสีเขียวเมื่อแก่จะเปลี่ยนเป็นสีดำ ผิวเปลือกแข็งเรียบ ภายในฝักจะมีชั้นกั้นเป็นช่อง ๆ แต่ละช่องประกอบด้วยเมล็ด มีลักษณะแบน ในแต่ละช่องจะมี 1 เมล็ด และมีสารสีดำนุ่มหุ้มเมล็ดอยู่ด้วย ขนาดความยาวของฝักประมาณ 30-50 เซนติเมตร มีเส้นรอบวงประมาณ 5-7 เซนติเมตร

 

 

ชัยพฤกษ์
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cassia javanica L.  วงศ์ : LEGUMINOSAE-CAESALPINIOIDEAE 
ชื่อสามัญ : Javanese Cassia

ลักษณะของต้นไม้ ความสูงประมาณ 15 เมตร ลำต้นสีน้ำตาล ทรงพุ่มใบกลมคล้ายร่ม เมื่อต้นยังอ่อน มีหนาม ใบประกอบจะเป็นรูปขนนกปลายคู่เรียงสลับ มีใบย่อย 5-15 คู่ แผ่นใบรูปไข่แกมรูปรี หรือรูปขอบขนานขนาดกว้าง 1.5-2.5 เซนติเมตร ยาว 2.5-5 เซนติเมตร ปลายใบมน โคนใบกลม ผิวใบด้านล่างมีขนละเอียด ดอก เริ่มบานสีชมพู แล้วเปลี่ยนเป็นสีแดงเข้ม ใกล้โรยดอกจะมีสีขาว ออกเป็นช่อตามกิ่งยาว 5-16 เซนติเมตร กลีบเลี้ยงสีแดง หรือแดงปนน้ำตาล ดอกเส้นผ่าศูนย์กลาง   3.5 เซนติเมตร ผลเป็นฝักกลมสีดำ ยาว 20-60 เซนติเมตร เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1-1.5 เซนติเมตร เมื่อแก่ไม่แตกมีเมล็ดจำนวนมาก

 

 

กัลปพฤกษ์ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Cassia bakeriana Craib) เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง พบได้มากทางภาคอีสานและภาคเหนือ พุ่มใบแบนกว้าง ดอกสีชมพูอ่อน ออกเป็นช่อระหว่างทิ้งใบหรือผลิใบใหม่

กัลปพฤกษ์เป็นพรรณไม้ยืนต้น ขนาดกลาง ความสูงประมาณ 10-15 เมตร เปลือกนอกสีเทาลำต้นมีรอยเป็นเส้นเล็กน้อยแตกกิ่งก้านพุ่งสู่ด้านบนไม่ค่อย เป็นระเบียบ ใบเป็นแผงมีใบย่อยประมาณ 5-6 คู่ออกเรียงตรงกันตามก้านใบเป็นคู่ๆใบบางเรียบปลายใบแหลม ขนาดของใบกว้างประมาณ 2-4 เซนติเมตร ใบยาวประมาณ 4-7 เซนติเมตร

ดอกออกเป็นช่อตามกิ่งก้านมีกลิ่นหอมมีสี ชมพูแกมขาวดอกบานจะมีความกว้างประมาณ23เซนติเมตรมีกลีบดอก5กลีบตรงกลางดอกจะ มีเกสรตัวผู้สีเหลืองผลเป็นฝักกลม ยาว มีสีดำ เมื่อแก่เนื้อในฝักมีสีขาวกั้นเป็นชั้นๆ แต่ละชั้นจะมีเมล็ดเรียงอยู่ภายใน ฝักหนึ่งยาวประมาณ 15-30 เซนติเมตร มีลักษณะใบ เป็นพุ่มใบแบนกว้าง